Hijyen belgesi, gıda üretimi/servisi ve kişisel bakım gibi riskli alanlarda çalışanların temel hijyen eğitimini tamamladığını ve resmî sertifikaya sahip olduğunu gösterir.

• İşveren sorumluluğu: Zorunlu alanlarda çalışacak personelin belgesini istihdamdan önce temin etmek ve denetimde ibraz edilebilir şekilde saklamak gerekir.

• Doğrulama: Sertifikalar e-Devlet üzerinden doğrulanabilir. → Adım adım doğrulama

• Başvuru: Online başvuru ile süreç hızlanır. → Nasıl alınır?

Kimler Hijyen Belgesi Almak Zorundadır? (Sektör & Rol Bazlı Tablo)

Özet: Bu içerikte; hangi sektör ve rollerde hijyen belgesinin zorunlu olduğu, kapsam dışı istisnalar, stajyer–yabancı uyruklu çalışanlar için notlar, geçerlilik–yenileme ve e-Devlet’te doğrulama adımlarını bulacaksın.

Kapsam ve Amaç (Kısa Açıklama)

Hijyen belgesi, gıda üretimi/servisi ve kişisel bakım gibi riskli alanlarda çalışanların, temel hijyen eğitimini tamamladığını gösteren resmî sertifikadır.

• İşveren sorumluluğu: Zorunlu alanlarda görev alacak personelin belgesini işe başlamadan önce temin etmek ve denetimlerde ibraz etmek gerekir.

• Doğrulama: Sertifikalar e-Devlet üzerinden görüntülenip doğrulanabilir.

Kimler Zorunlu? (Sektör & Rol Bazlı Rehber)

Aşağıdaki her bölümde kısa bir özetin ardından standartlaştırılmış tablo yer alır.

Gıda Üretimi / İşleme Tesisleri

Üretim hattı, kalite kontrol, paketleme ve temizlik/bakım gibi gıdaya doğrudan temas eden tüm roller için zorunludur.

Restoran / Kafe / Lokanta

Aşçı, aşçı yardımcısı, servis/garson, bulaşık, bar ve gıdaya temas eden kasiyerler kapsamda.

Pastane / Fırın

Hamurhane, fırın, krema/dolgu hazırlığı ve vitrin personeli kapsamda.

Kasap / Şarküteri / Balık Reyonu

Parçalama, kıyma, dilimleme, vitrin servisinde yüksek temas söz konusu.

Market / Perakende Gıda (Sıcak/Soğuk Teşhir Dahil)

Mağaza içi fırın, şarküteri, manav hazırlık, tadım personeli zorunlu kapsamda.

Toplu Yemek / Catering

Üretim, paketleme, sevkiyat, sahada dağıtım ve kurumsal yemekhane servis ekipleri dahil.

Otel / Konaklama (Mutfak – Açık Büfe – Bar)

Mutfak, stewarding, açık büfe ve bar birimleri kapsamdadır.

SPA / Hamam / Sauna / Havuz Snack

İçecek/snack hazırlığı ve buz/su kullanan havuz barları dahil.

Okul Kantini / Yurt Yemekhanesi

Hassas gruplara hizmet verildiği için tam kapsam zorunludur.

Hastane / Klinik Yemek Servisi

Diyet mutfağı, dağıtım arabaları ve servis ekipleri yüksek risk nedeniyle kapsamda.

Kuaför / Berber / Güzellik

Alet sterilizasyonu, tek kullanımlık malzeme ve yüzey hijyeni kritik olduğu için zorunlu.

Saha Satış / Mobil Ünite (Food Truck, Pazar)

Geçici stand/araçlarda üretim–servis yapan ekipler için zorunlu.

Depolama / Lojistik (Gıda Taşımacılığı)

Soğuk zincir operatörü, depocu, sevkiyat personeli (gıda ile temas ve sıcaklık kontrolü nedeniyle) kapsamdadır.

Kapsam Dışı / İstisnalar (Netleştirme)

• Gıdaya temas etmeyen ofis/idari personel, muhasebe, yalnızca güvenlik vb. görevler kapsam dışı olabilir.

• Ziyaretçiler & tedarikçiler: Geçici girişlerde ziyaretçi hijyen protokolü uygulanmalı; gıda hattına girecekse koruyucu ekipman (bone, önlük, galoş) zorunludur.

• Saha bakım/teknik: Gıda hattına girerek parça/ekipmanla çalışıyorsa koşullu kapsam (eğitim + kayıt); yalnızca makine odası/idari alan ise kapsam dışı olabilir.

Stajyerler, 18 Yaş Altı ve Yabancı Uyruklular

• Stajyer/çırak: Gıdaya temas eden görevlerde çalıştırılacaksa hijyen belgesi zorunlu; katılım ve sertifika kayıtları işveren tarafından saklanmalıdır.

• 18 yaş altı: Mevzuat ve kurum politikaları geçerlidir; gıda teması varsa belge gerekir.

• Yabancı uyruklu çalışanlar: Kimlik ve doğrulama süreçleri eksiksiz olmalı; e-Devlet görüntüleme için gerekli bilgiler doğru kaydedilmelidir.

Belgenin Geçerliliği, Yenileme & İş Değişikliği

• Geçerlilik: Sertifikalar uzun süre geçerlidir; işveren değişse de ibraz edilebilir.

• Yenileme: İçerik güncellemeleri, işyeri talebi veya iç denetim gereği periyodik yenileme önerilir.

• İş değişikliği: Farklı risk grubuna geçen personel için tamamlama veya yenileme eğitimi talep edilebilir.

e-Devlet’te Doğrulama (Kısa Anlatım)

1. e-Devlet’e TC Kimlik Numaran ile giriş yap.

2. “Sertifika/Belge Doğrulama” hizmetini aç.

3. Sertifikanın numarasını girip Doğrula’ya tıkla.

İpuçları: Sertifikan yeni düzenlendiyse işlenmesi zaman alabilir. Sertifika ad/soyad bilgilerin kimlik ile aynı olmalı.

Sık Sorulan Sorular 

Garson/servis personeli için zorunlu mu?
Evet. Tüketiciye sunum ve gıdayla temas içeren servis rolleri zorunlu kapsamda.

Kasiyer sadece ödeme alıyor; belge gerekir mi?
Kasa görevi gıdaya temas etmiyorsa kapsam dışı olabilir; iş tanımı ve sahadaki uygulama belirleyicidir.

Kuaför/berber için de zorunlu mu?
Evet. Kişisel bakım hizmetlerinde alet sterilizasyonu ve hijyen süreçleri nedeniyle gereklidir.

Stajyerler için belge gerekiyor mu?
Gıdaya temas eden görevlerde evet; işveren kayıt ve ibraz yükümlülüğünü unutmamalıdır.

Belge online alınırsa geçerli midir?
Kimlik doğrulamasıyla tamamlanan online eğitimler geçerlidir ve e-Devlet’te doğrulanabilir.

Belgem e-Devlet’te görünmüyor, ne yapmalıyım?
Kısa bir işleme süresi olabilir. Eğitim kurumuyla iletişime geçip kayıtlarının işlendiğini teyit edebilirsin.

Şehir değiştirince belge geçerli mi?
Genellikle evet. Ancak yeni işin farklı risk profiline sahipse tamamlama/yenileme istenebilir.

Kurumsal toplu eğitim yapılabilir mi?
Evet. Yerinde/online opsiyonları ve toplu indirim mümkündür. İhtiyaç listeni paylaşman yeterli.